Krijgt het coronacrisis ook vat op de rente?

Van der Welle: “Toen duidelijk werd dat de corona-uitbraak grote economische gevolgen ging hebben, kondigden overheden en centrale banken enorme steunmaatregelen aan. De bedragen liggen veel hoger dan na de kredietcrisis in 2008. Bovendien komt de steun nu veel sneller op gang. Dat zegt overigens ook iets over de schok die ons te wachten staat. In veel landen ligt de economie tijdelijk stil als gevolg van corona-maatregelen. Daar komt bij dat de olieprijs ook hard is gedaald, aangezien de OPEC-landen en Rusland geen afspraak konden maken over een productiebeperking. Door de lage olieprijzen dreigen veel Amerikaanse energiebedrijven in de problemen te komen. Eigenlijk krijgt de economie twee klappen tegelijk.”

Van der Welle: “Eind maart is een heel gedetailleerd onderzoeksrapport verschenen, dat het effect van pandemieën uit het verleden op de renteontwikkeling beschrijft. Een grote virusuitbraak leidde vaak tot een scherpe daling van de rente. Het duurde meestal twintig jaar voordat de korte rente begon uit te bodemen. Maar de coronacrisis verschilt in twee opzichten van vorige pandemieën. Door automatisering is arbeid een minder belangrijke productiefactor dan in het verleden. Daar komt bij dat het coronavirus vooral oudere mensen treft, die vaak al gestopt zijn met werken. Tegelijkertijd gaat de overheid een groter beroep doen op de kapitaalmarkt als gevolg van de omvangrijke steunmaatregelen. Naar verwachting is het effect van stijgende lonen en een dalende rente minder groot dan in het verleden. Dat neemt niet weg dat we er rekening mee moeten houden dat de rente voorlopig heel erg laag blijft.”

Van der Welle: “Landen financieren de steunpakketten via het uitschrijven van staatsobligaties. Hierdoor neemt de vraag naar kapitaal toe. Maar is dat genoeg om het effect te compenseren van de lagere consumentenuitgaven als gevolg van de crisis? Het antwoord daarop hangt voor een groot deel af van hoe lang de coronamaatregelen in de Verenigde Staten en andere grote landen duren en met hoeveel kleerscheuren de consument uit de recessie komt. Dat weten we pas over een aantal maanden. Voorlopig wegen de zaken die ik hierboven beschreef zwaarder en moeten obligatiebeleggers er rekening mee houden dat de rente onder druk blijft staan.”

Van der Welle: “Onder normale omstandigheden wordt de prijs van 10 jaars-staatsobligaties bepaald door de verwachtingen wat betreft toekomstige economische groei en inflatie. Maar door het opkoopbeleid van de ECB en de Amerikaanse Federal Reserve, zijn die prijzen de laatste tijd vooral een speelbal van centrale banken. Als je kijkt naar de geplande stimuleringsprogramma’s, komt daar voorlopig geen verandering in. De rente op staatsobligaties blijft onder druk staan. Dat is gunstig voor overheden omdat daarmee de steunprogramma’s goedkoop gefinancierd kunnen worden. Door de lage rente blijft de schuldenlast van overheden in verhouding tot hun economische draagkracht. Op de markten voor bedrijfsobligaties en high yield-leningen zijn de koersen soms flink gedaald. Een gevolg is dat de rentevergoeding is gestegen: een beweging die haaks staat op wat er bij staatsobligaties gebeurt. Dat komt omdat beleggers voorsorteren op een toename van het aantal faillissementen. Als je kijkt naar de koersen van Amerikaanse bedrijfsobligaties dan wordt op die markt bijvoorbeeld een recessie ingeprijsd die ruim twee keer zo zwaar is als de gemiddelde recessie. Het is zondermeer waar dat we in economisch opzicht een lastige tijd tegemoet gaan. Voor het tweede kwartaal houden economen rekening met een krimp van 10%. Maar de huidige stemming is wel heel negatief. De kans bestaat dat over zes tot twaalf maanden blijkt dat dit een heel goed instapmoment was voor Amerikaanse bedrijfsobligaties.”