Terugblik 2de kwartaal 2020
Het eerste kwartaal van 2020 zal in veel toekomstige financiële geschiedenisboeken voorkomen. Het jaar begon goed met de langverwachte "fase 1" handelsovereenkomst tussen China en de VS. Economisch gezien waren er positieve verrassingen van veel belangrijke indicatoren. Echter, in de tweede helft van januari namen de zorgen over de uitbraak van het coronavirus (Covid-19) in China toe. Aanvankelijk zagen de financiële markten dit als een lokaal probleem. Zelfs toen ChiaIn het tweede kwartaal van 2020 werden de gevolgen van de Covid-19 pandemie duidelijk zichtbaar. De wereldeconomie werd geconfronteerd met de grootste economische schok in decennia die de diepste recessie van de naoorlogse geschiedenis veroorzaakte. Het dieptepunt van de wereldwijde recessie viel in de maand april. Detailhandelsverkopen, hotelboekingen en recreatieve bestedingen duikelden in een aantal regio’s met meer dan 80% (jaar-op jaar) omlaag. In de maand mei werd zichtbaar dat de vraagkant van de economie zich hervond met een stijging in consumptieve bestedingen, veelal online. Met het geleidelijk terugdraaien van ‘lockdowns’ en ‘social distancing’ maatregelen nam de bewegingsvrijheid van mensen in juni toe en werd het in mei ingezette economisch herstel aan het eind van het tweede kwartaal duidelijker zichtbaar. na hele steden afsloot in een poging om de uitbraak te bestrijden, stegen wereldwijde aandelen naar recordhoogtes. Het optimisme verdween echter snel toen duidelijk werd dat Covid-19 al de Chinese landsgrenzen had overschreden; de WHO verklaarde Covid-19 een pandemie op 11 maart.
Economie
De economische dynamiek is grillig en wordt heen en weer geslingerd door het geleidelijk opengaan van de economie enerzijds en lokale sluitingen bij regionale oplevingen van Covid-19 anderzijds. In tegenstelling tot de financiële crisis van 2008, heeft de aanwezigheid van een gemeenschappelijke ‘vijand’ in de vorm van Covid-19 een “whatever it takes” reactie van politici en beleidsmakers vergemakkelijkt. Centrale banken en overheden hebben alle registers opengetrokken om de economische invloed van de Covid-19 schok op te vangen. Dit doen zij via verschillende maatregelen zoals het opkopen van obligaties (in toenemende mate ook risicovolle bedrijfsobligaties), goedkope financiering aan bedrijven en huishoudens, loonsubsidies etc.
Verschillende beleidsreacties van overheden laten inmiddels regionale verschillen zien. Onder meer tussen de Verenigde Staten en de Eurozone ten aanzien van werkloosheid. Europa lijkt in eerste instantie sterker uit deze crisis te komen. In Europa is de werkloosheid (7,4%) vooralsnog nauwelijks opgelopen door het subsidiëren van baanbehoud, waarbij soms wel tot 80% van het loon wordt doorbetaald. Deze programma’s zijn echter een enorme belasting voor de staatskassen en hebben daarom een beperkte houdbaarheidsdatum. In de Verenigde Staten werd de arbeidsmarkt niet afgeschermd en volgde er een enorme ontslaggolf, met een historisch banenverlies van meer dan 20 miljoen banen in April. Inmiddels zien we in de VS een verrassend stevig herstel met een werkloosheid die gedaald is tot 11,1% in juni.
Financiële markten
Na een zeer scherpe daling van de beurzen in de maand maart staat de
MSCI Wereldindex 18,5% hoger (t.o.v. 1 april en in lokale valuta). Ook andere risicovolle beleggingsklassen maakten een historisch zeer sterk prijsherstel door. High yield-bedrijfsobligaties rendeerden 11,5% in het tweede kwartaal. De enorme liquiditeitssteun van centrale banken, en het benutten van fiscale buffers door overheden, heeft geleid tot een bovengemiddeld historische opleving op de beurzen. Bovendien brengt de Covid-19 schok een aantal langer lopende trends zoals digitalisering en deglobalisering in een stroomversnelling. Te zien is dat vooral aandelen in de technologiesector de afgelopen maanden profiteerden, terwijl bedrijven in de verwerkende industrie achterbleven.