Terugblik economie
Hoewel de meeste aandelenindices na het eerste kwartaal van 2023 op een kleine winst staan, hebben beleggers in deze periode een behoorlijke achtbaan achter de rug. Opluchting over een geleidelijke daling van de inflatie maakte in de loop van het kwartaal plaats voor zorgen over problemen in de banksector. Na de onverwachte ondergang van Silicon Valley Bank, kon een faillissement van Credit Suisse nog net voorkomen worden dankzij een haastig in elkaar gezette overname door branchegenoot UBS. Vervolgens werd Deutsche Bank het middelpunt van de bankonrust. In de laatste weken van het kwartaal is de onrust rondom de bank echter wat afgekoeld. Er is overigens wel een kans dat de spanning ergens in de financiële wereld binnenkort weer oplaait.
Beleggers kunnen op zo’n moment vertrouwen putten uit de strengere bankregels die na de grote financiële crisis van 2008 en 2009 zijn ingevoerd. Belangrijke systeembanken moeten een grotere buffer aanhouden en regelmatig de boeken laten controleren. Dat neemt niet weg dat de onrust in het eerste kwartaal de schijnwerpers heeft gezet op de negatieve impact van de rentereverhoging. Een bekend gezegde in de Amerikaanse financiële wereld is: “als de Federal Reserve hard op de rem trapt, vliegt er uiteindelijk wel iemand door de voorruit.”
Haarscheurtjes in economische groei
Overigens stond de kredietverstrekking in de Verenigde Staten al onder druk voordat de problemen in de banksector opborrelden. De leningen aan mkb-bedrijven zijn in het eerste kwartaal afgenomen en ook de kredietverstrekking aan commerciële en industriebedrijven stonden onder druk. In het consumentensegment is het aantal hypotheekaanvragen gehalveerd, terwijl het aantal wanbetalingen op autoleningen duidelijk toeneemt. De afzet van dure producten zoals auto’s en huishoudelijke apparatuur neemt langzaam maar zeker af. Terwijl de economische groei in de Verenigde Staten afkoelt, lijkt de eurozone op korte termijn aan een recessie te ontsnappen. In Europa staat de verkoop van dure consumentengoederen eveneens onder druk. Aan de andere kant gaven hogere uitgaven aan allerlei diensten (zoals vakantie en restaurants) de economie juist onverwacht een impuls.
In China zetten corona-effecten nog een rem op de economische groei. Bedrijfswinsten staan onder druk omdat consumenten de hand op de knip houden, terwijl ondernemingen nog worstelen met hoge loonkosten. Vanuit dit oogpunt is het een gunstige zet van de Chinese centrale bank om de reserve-eisen voor de banksector wat te verlagen. Hierdoor krijgen banken meer ruimte om de kredietverstrekking op peil te houden en een bijdrage te leveren aan het economisch herstel.
Zekerheid inbouwen
Op de financiële markten lijken beleggers de lijnen van het eerste kwartaal door te trekken naar de toekomst. Het vooruitzicht dat de Amerikaanse rente in de loop van het jaar gaat dalen, is aanleiding voor een omschakeling van waarde- naar groeiaandelen. Die beweging wordt versterkt door achterblijvende rendementen van bankaandelen, aangezien deze door de recente problemen als risicovol worden gezien. Ook in andere opzichten bouwen beleggers wat meer zekerheid. Er is een duidelijke voorkeur zichtbaar voor grote bedrijven met een sterke balans, in plaats van kleinere ondernemingen met een zwakke balans. Op obligatiemarkten presteerden rentegevoelige leningen en obligaties van partijen met een hoge kredietwaardigheid beter dan het marktgemiddelde.
Ondanks de marktonrust sloten de meeste beleggingscategorieën het eerste kwartaal met winst af. Veel grondstoffen kenden weliswaar een lastige periode, maar de goudprijs was met een winst van ruim 8% juist een van de best presterende beleggingen. Het rendement voor wereldwijde aandelen kwam uit op 5,8% en voor staatsobligaties van ontwikkelde landen was dat 2,5% (in euro’s).
