Terugblik 1ste kwartaal 2020
Het eerste kwartaal van 2020 zal in veel toekomstige financiële geschiedenisboeken voorkomen. Het jaar begon goed met de langverwachte "fase 1" handelsovereenkomst tussen China en de VS. Economisch gezien waren er positieve verrassingen van veel belangrijke indicatoren. Echter, in de tweede helft van januari namen de zorgen over de uitbraak van het coronavirus (Covid-19) in China toe. Aanvankelijk zagen de financiële markten dit als een lokaal probleem. Zelfs toen China hele steden afsloot in een poging om de uitbraak te bestrijden, stegen wereldwijde aandelen naar recordhoogtes. Het optimisme verdween echter snel toen duidelijk werd dat Covid-19 al de Chinese landsgrenzen had overschreden; de WHO verklaarde Covid-19 een pandemie op 11 maart.
Veel landen volgden uiteindelijk het voorbeeld van China in het tegengaan van de verspreiding van Covid-19. Als gevolg van de ongekende maatregelen die overheden moesten nemen is de wereldeconomie feitelijk tot een ‘plotselinge stilstand’ gekomen. Hierdoor is een wereldwijde recessie onvermijdelijk geworden. Vooral het tweede kwartaal belooft economisch gezien niet veel goeds. Dat wordt onderstreept door de sterke toename van het aantal werklozen in de Verenigde Staten.
Anders dan in de financiele crisis van 2008/2009 reageerden beleidsmakers en centrale bankiers ditmaal snel. De Amerikaanse Centrale Bank, de Fed verlaagde zijn belangrijkste rentetarief van 1,75% naar 0,25% en gaat voor bijna USD 1.000 miljard obligaties kopen. Andere centrale banken, waaronder de ECB, namen soortgelijke maatregelen. En ook regeringen trokken alles uit de kast in een poging om de economische impact te temperen. Zowel in de VS als in Europa werden aanzienlijke fiscale stimuleringspakketten aangekondigd.
Financiele markten, niet in de laatste plaats aandelenmarkten, lieten door dit alles een ongekende hoeveelheid beweeglijkheid zien in het eerste kwartaal. De S&P500 index piekte op 19 februari alvorens in het snelste tempo sinds 1929 weg te zakken. Aanvankelijk werden zelfs ‘traditionele vluchthavens’ zoals Amerikaanse staatsobligaties en goud verkocht bij een gebrek aan liquiditeit van andere beleggingen. Uiteindelijk herstelden deze veilige havens zich door de maatregelen van centrale banken.
Mits er een vaccin of geneesmiddel komt, duurt het nog wel even voordat het virus onder controle is. Wel zien we in verschillende landen bemoedigende signalen dat de maatregelen die zijn genomen hun vruchten afwerpen. Samen met de snelle en omvangrijke fiscale- en monetaire maatregelen om de negatieve invloed op de economie te beperken, zagen we eind maart toch voorzichtig wat lichtpuntjes.