Kunnen we een keer ophouden over Brexit?

Ja hoor. Op 29 maart volgend jaar is het zover. B(rexit)-day, maar waarschijnlijk zonder groots vuurwerk, trommels en trompetten. Het Verenigd Koninkrijk verlaat de Unie, heeft geen vetorecht in de Europese Raad meer en... verder verandert er praktisch gesproken niets. Huh? OK, dit is het meest waarschijnlijke scenario.

Er treedt dan immers een overgangsregeling in werking, wat neerkomt op een voortgezet lidmaatschap van de interne markt, maar zonder inspraak. Dat is ongeveer samen te vatten als “pay, obey, no say” - ofwel betalen, gehoorzamen, niets in te brengen! In elk geval totdat er een akkoord over de toekomstige handelsrelatie tussen de EU en het VK ligt. Beoogde opleverdatum: december 2020. Want dan hoeft het VK gelukkig niet meer betrokken te worden bij de volgende Europese meerjarenbegroting.

Op de laatste Europese top heeft de EU ruimte geboden voor een extra jaar terwijl premier Theresa May zinspeelde op misschien enkele maanden. Enkele maanden? Een surrealistisch voorstel! De Britse regering heeft immers door grote interne verdeeldheid nog steeds geen standpunt ingenomen hoe die toekomstige handelsrelatie er volgens haar uit moet gaan zien. En de onderhandelingen hierover die volgend jaar dan eindelijk serieus gaan beginnen, krijgen een wonderlijk karakter. Het gaat immers niet om een gebruikelijke verbetering van handelsrelaties, maar om een moedwillige verslechtering ten opzichte van de huidige frictieloze handel tussen het VK en de rest van de EU; de grootste interne markt ter wereld, ik zeg het er maar even bij.

Ga er maar aan staan. Waar komt de pijn te liggen, wat zijn de prioriteiten? Een gemiddeld handelsakkoord bestaat uit honderden bladzijden dichtbedrukte tekst in juridisch jargon met geringe regelafstand en een klein lettertype. Dit gaat vele jaren duren. Maar voor de Britse en Europese economie is dit eigenlijk goed nieuws. Iedere verandering is een verslechtering, zou je vrij naar Bloem kunnen zeggen. Ik zie het pond onder deze omstandigheden aan kracht winnen. De Bank of England zal de rente eerder verhogen dan de ECB, aangezien de Britse economie het relatief goed doet.

Zijn er alternatieven? Kan Brexit nog worden afgeblazen? Zeer onwaarschijnlijk (en eigenlijk ook onwenselijk na alle soesa). Een nieuw referendum? Ik ben zeer benieuwd hoe de vraagstelling eruit gaat zien, het is wel erg kort dag en er is geen parlementaire meerderheid voor. Nieuwe verkiezingen dan eerst op het thema Brexit? O, please! Zeer riskant met het spookbeeld van Jeremy Corbyn als nieuwe premier. Een harde Brexit dan? Niet geheel uit te sluiten. Zuid-Engeland loopt vast, gecancelde vluchten, lange rijen bij ambassades en consulaten van expats, de grens tussen Ulster en de Ierse Republiek wordt gesloten… O wacht. Die kunnen we in eerste instantie natuurlijk ook open laten, al is dat strijdig met WTO- en interne-marktregels.

Hoewel… De Britse politicus Jacob Rees-Mogg heeft voorgesteld alle Britse invoerrechten eenzijdig op te heffen en het aan de EU over te laten dan maar een grens her in te richten. Hij gaat gemakshalve voorbij aan het feit dat het in handel behalve om invoerrechten ook draait om producteisen, maar vooruit. Dit beleid zou een tweede negatieve aanbodschok voor de Britse economie zijn, waarbij bijvoorbeeld de Britse landbouwsector wordt weggevaagd door goedkope importen uit Latijns-Amerika en de Verenigde Staten. Dit libertijnse experiment lijkt me daarom erg onwaarschijnlijk en ook van korte duur. In dialectische zin zou dit de oprichting van de Volksrepubliek Niet-zo-lang-meer-Verenigd-Koninkrijk trouwens een aantal forse stappen dichterbij brengen.

Deze column verscheen eerder op DFT