Wat betekent de verandering van de vermogensbelasting voor mij?

De afgelopen jaren betaalde je vermogensbelasting over een fictief rendement. Daarbij ging de Belastingdienst uit van een vaste verdeling tussen sparen en beleggen. Die verdeling was afhankelijk van de omvang van je vermogen. Het kabinet zou het liefst belasting heffen over het daadwerkelijke rendement dat je behaalt over je vermogen. Het kost naar verwachting nog 3 jaar om de computersystemen van de Belastingdienst hiervoor aan te passen. Vanaf 2023 vervalt de fictieve verdeling en vormt de daadwerkelijke verdeling tussen sparen, beleggen en schulden de basis voor de rendementsheffing. Op de website van de Belastingdienst staat een uitgebreide uitleg van de nieuwe berekening.

Over het vermogen boven de vrijstelling van EUR 57.000 (EUR 114.000 voor fiscale partners) berekent de Belastingdienst een heffing van 32% over een fictief rendement over je beleggingen van 6,17%. Voor bank- en spaartegoeden hanteert de Belastingdienst een fictief rendement van 0,36% waarover 32% wordt geheven. Een alleenstaande met een vermogen van EUR 200.000 dat volledig is belegd, moet belasting betalen over de EUR 143.000 boven de vrijstelling. Het fictieve rendement van 6,17% levert een inkomen uit vermogen op van EUR 8.823,10. Bij een tarief van 32% levert dat een heffing op van EUR 2.823,39.

Wanneer datzelfde bedrag op een spaarrekening staat, levert het bij een fictief rendement van 0,36% een inkomen uit vermogen op van (EUR 143.000 x 0,36% =) EUR 514,80. De heffing komt dan uit op EUR 164,74. Door het grote verschil in het fictieve rendement tussen beleggen en sparen, lijkt het fiscaal aantrekkelijk om vlak voor het meetpunt van 1 januari alle beleggingen te verkopen en de vrijkomende middelen op een spaarrekening te zetten.

De Belastingdienst heeft echter maatregelen genomen om het risico van dit soort peildatumarbitrage te ondervangen. Van alle transacties in de drie maanden voor en na 1 januari, moet je kunnen aantonen dat ze uit zakelijke overwegingen zijn gedaan. Als de Belastingdienst van mening is dat de transacties puur zijn gedaan om minder vermogensbelasting te betalen, kan de fiscus deze negeren en de oorspronkelijke situatie als uitgangspunt voor de heffing nemen.

Het huidige systeem met fictieve rendementen en een vangnet voor peildatumarbitrage, wordt naar verwachting in 2026 vervangen door een vermogensaanwasbelasting die gebaseerd is op werkelijk behaalde rendementen. Dat zijn onder meer rente, dividend en huurinkomsten uit een tweede huis. De plannen voor de belastingwijziging zijn overigens niet definitief, maar nog volop in ontwikkeling. Bovendien kan de planning voor wat betreft de invoering veranderen.