Zwicht Italië voor de druk van de markten?

Italië staat onder grote druk van de Europese Commissie om de begroting voor volgend jaar bij te stellen. Bij de huidige plannen loopt het tekort in 2019 volgens berekeningen van Brussel op tot 2,9% van het bbp. Op de obligatiemarkt stijgt de risicopremie van Italiaanse staatsobligaties snel. Dit betekent dat het land een steeds hogere rentevergoeding moet betalen over nieuwe leningen dan zeer kredietwaardige landen, zoals Duitsland en Nederland. Het gevaar dat het conflict tussen Italië en de Europese Commissie hoog oploopt, is in de ogen van Robeco hoofdeconoom Léon Cornelissen een van de grootste risico’s voor financiële markten.

Cornelissen: “De strategie van de Italiaanse regering lijkt erop gericht om met een bestedingsimpuls de groei aan te zwengelen. Daarmee schendt het land echter eerdere afspraken met de Europese Unie. Die probeert dan ook om Italië op andere gedachten te brengen. Eerst via het doen van aanbevelingen en vervolgens door het opleggen van een bescheiden boete. De Italiaanse regering hoopt dat deze acties van Brussel zoveel verontwaardiging oproepen dat een populistische revolte bij de Europese verkiezingen eind mei 2019 ontstaat.”

Cornelissen: “Dat is heel erg de vraag. Ten eerste denk ik niet dat verzet tegen de Europese begrotingsregels een winnende strategie is bij pan-Europese verkiezingen. Italië kan gemakkelijk als een zwartrijder gezien worden door kiezers in andere landen. De kans op een meerderheid van populistisch links en rechts gezamenlijk, acht ik nog steeds klein. Opvallend is ook dat beide Italiaanse populistische partijen gescheiden die verkiezingen in gaan. Ten tweede is de legitimiteit van de Europese verkiezingen in de regel gering door de lage opkomst. Het is wat vergezocht om op basis van deze uitslag een mandaat te claimen. Ten derde is het Europees parlement een papieren tijger. Ze kunnen de euro-spelregels niet veranderen; ook niet als er een meerderheid komt die dat zou willen.”

Cornelissen: “De druk op de Italiaanse regering neemt toe. De hoge rente dwingt op enig moment herkapitalisatie van Italiaanse banken af. Die moeten aankloppen bij de overheid, omdat andere partijen geen geld meer in de banken willen stoppen. Strenge Europese regels over staatssteun maken een kapitaalinjectie behoorlijk lastig. Bovendien loopt de staatsschuld dan nog verder op. De kredietbeoordelaars blijven liever uit de wind, maar ontkomen er op enig moment niet aan om Italiaanse overheidsschuld als junk-leningen te bestempelen. Dit zou een nieuwe verkoopgolf van staatsobligaties uitlokken en steun van de ECB onmogelijk maken. Zover wil de Italiaanse regering het uiteraard niet laten komen. Het is dus te hopen dat ze onder druk van financiële markten de begrotingsplannen bijstellen.”