Greenwashing: een valkuil bij duurzaam beleggen

Duurzaam beleggen is behoorlijk populair geworden. Dat is een mooie ontwikkeling, waarvan sommige beleggingspartijen een graantje proberen mee te pikken door zich groener voor te doen dan ze eigenlijk zijn. Met een mooi woord heet dat greenwashing.

Een voorbeeld zijn fondsen die duurzame gegevens inkopen bij een dataleverancier en aan de hand daarvan positie kiezen of bepaalde aandelen uitsluiten, zonder precies te weten hoe die gegevens precies tot stand komen. In de fondsnaam verwerken ze dan toch begrippen als “duurzaam” of “ESG”. Als een fondsaanbieder de term ESG (environmental, social en governance) gebruikt, dan wil deze daarmee aangeven oog te hebben voor de prestaties van een bedrijf op het gebied van milieu, maatschappij en ondernemingsbestuur.

Sommige bedrijven verdienen natuurlijk geen plaats in een duurzame beleggingsportefeuille. Voorbeelden zijn wapenfabrikanten, tabaksconcerns en ondernemingen die het niet zo nauw nemen met mensenrechten. Maar echt duurzaam beleggen begint bij het nemen van een kijkje onder de motorkap bij bedrijven. Dan wordt duidelijk dat het uitsluiten van bedrijven niet altijd de beste keuze is, vertelt Masja Zandbergen-Albers, hoofd ESG-integratie bij Robeco:

“We hebben fossiele brandstoffen nog niet helemaal uitgesloten in onze duurzame fondsen, immers we hebben die brandstoffen nog nodig. Wel worden we steeds strenger. We beleggen niet in bedrijven die actief zijn in steenkool en sluiten bedrijven uit die geen geloofwaardige doelstellingen hebben op het gebied van broeikasgassen. Met de overige ondernemingen voeren we een dialoog die steeds steviger wordt. Ook stemmen we steeds vaker voor klimaatdoelstellingen. Dat doen we niet alleen als dit onderwerp specifiek op de agenda staat, maar ook bij reguliere onderwerpen zoals de verkiezing van bestuursleden.”

In de ogen van Zandbergen-Albers mogen duurzaamheid en financieel rendement niet los van elkaar gezien worden: “Een fondsbeheerder moet zich afvragen wat de invloed van ESG-trends is op de toekomst van een onderneming. Hoe wordt een bedrijfsmodel geraakt door klimaatverandering? Of bijvoorbeeld door een verlies aan biodiversiteit?

“Als je oog hebt voor zowel de financiële cijfers als voor duurzame ontwikkelingen, zie je ook dat het niet altijd de beste keuze is om alleen maar in de meest duurzame ondernemingen te beleggen. In sommige gevallen is de prijs daarvan simpelweg te hoog in vergelijking met bedrijven die misschien iets minder duurzaam zijn. Wie zowel op duurzame als financiële criteria let, neemt betere beleggingsbeslissingen.”

Dat laatste is een van de lessen die we bij Robeco hebben geleerd tijdens de ruim twintig jaar ervaring die we hebben opgedaan met duurzaam beleggen. Duurzame criteria hebben een vaste plaats gekregen in het beleggingsproces van de meeste fondsen. Zoals bijvoorbeeld bij Robeco Sustainable Global Stars Equities.

Het rendement van dit fonds lag de afgelopen jaren ruim hoger dan het marktgemiddelde. Eigen onderzoek wijst uit dat in 2017, 2018 en 2019 gemiddeld 20% van dit verschil te danken was aan de aandacht voor duurzaamheid, bijvoorbeeld door het uitsluiten van bepaalde ondernemingen en het aanpassen van de waardering voor duurzame risico’s, zoals klimaatverandering. Let wel: ook in dit opzicht geven resultaten uit het verleden uiteraard geen garantie voor de toekomst.

“Bij duurzaam beleggen komt meer kijken dan veel mensen denken”, vat Zandbergen-Albers samen. “Robeco betrekt duurzaamheid in elke stap van het beleggingsproces. Het is echter niet vanzelfsprekend dat duurzaamheid door een hele organisatie heen loopt. Er zijn ook partijen die bijvoorbeeld een paar heel duurzame fondsen hebben, maar niet hun stem laten horen op een aandeelhoudersvergadering. Ze laten dan de kans liggen om via gesprekken duurzame verandering op gang te brengen.”