Vijf vragen over het Amerikaanse TikTok-verbod

De relatie tussen de Verenigde Staten en China kreeg in augustus een nieuwe knauw toen president Donald Trump een verbod aankondigde voor social media-app TikTok. Het Chinese moederbedrijf ByteDance heeft negentig dagen de tijd om zich terug te trekken uit het land, of om de Amerikaanse activiteiten te verkopen.

TikTok is een social media-app waarmee je met een smartphone of tablet heel korte (muziek)video’s kunt maken. Het gemak in het gebruik en het enorme aantal op de doelgroep gerichte filmpjes, maakt de app vooral bij jongeren zeer populair. “Wereldwijd heeft TikTok ongeveer 800 miljoen gebruikers, waarvan 100 miljoen in de Verenigde Staten”, vertelt Speetjens: “De app verzamelt veel gegevens van die gebruikers. Het is echter niet transparant wat het bedrijf daar precies mee doet. Met het verbod wil Trump voorkomen dat allerlei persoonlijke informatie in Chinese handen komt.”

Een rechtstreekse verkoop van de Amerikaanse tak van TikTok leek de meest voor de hand liggende optie. Speetjens: “Maar daar voelt China niet veel voor. TikTok maakt heel slim gebruik van kunstmatige intelligentie. Daarmee kunnen ze gebruikers heel gericht aansprekende video’s voorschotelen. De Chinese regering ziet liever niet dat die technologie in Amerikaanse handen terecht komt.” De onderneming lijkt daarom aan te sturen op een tussenoplossing. TikTok gaat een samenwerkingsverband aan met Oracle, dat verantwoordelijk wordt voor de Amerikaanse data. Binnenkort wordt duidelijk of Trump akkoord gaat met deze oplossing.

Het is onwaarschijnlijk dat het verbod uitmondt in een felle techstrijd tussen de Verenigde Staten en China. Speetjens: “TikTok is het enige Chinese internetbedrijf dat echt een voet tussen de deur heeft gekregen op de Amerikaanse markt. China houdt juist de deur voor Amerikaanse techbedrijven goeddeels gesloten, om zo binnenlandse ondernemingen meer groeiruimte te geven. Aangezien zowel Amerikaanse als Chinese bedrijven vooral groot zijn op de eigen thuismarkt, is het niet waarschijnlijk dat het conflict tussen beide landen in de toekomst nog vaak zo via technologiebedrijven wordt uitgevochten.”

De Europese techsector is lang niet zo groot als die in de Verenigde Staten of China. Speetjens: “Ons continent mist de cultuur en infrastructuur zoals die er zijn in bijvoorbeeld het Amerikaanse Silicon Valley. We zijn in verschillende opzichten afhankelijk van de grote techbedrijven uit de Verenigde Staten. Dat neemt niet weg dat Europa wel duidelijk een eigen lijn kiest, met bijvoorbeeld strenge regels voor wat techbedrijven wel en niet mogen doen. Kijk maar naar de miljardenboetes die Google heeft gekregen.”

Het Amerikaanse verbod op TikTok is niet de eerste keer dat de politiek zich bemoeit met de technologiesector. Speetjens: “Wat grote technologieplatformen zoals Apple, Amazon en Google-moederbedrijf Alphabet op internet doen, is de afgelopen jaren steeds meer onder een vergrootglas komen te liggen. Het risico neemt toe dat een onverwachte gebeurtenis grote gevolgen heeft voor de koers. Gelukkig zijn er nog volop andere thema’s waar we graag op inspelen, zoals maaltijdbezorging en huisdierverzorging.”