Waarom is China een opkomende en geen ontwikkelde markt?

• ‘Opkomende landen’ is een breed begrip, zonder vaste definitie 
• Het welvaartsniveau in China ligt nog ver onder dat van ontwikkelde landen 
• Op beleggingsgebied groeit China uit tot een zwaargewicht in de opkomende wereld

De uitdrukking ‘opkomende landen’ werd in 1981 bedacht door Wereldbank-econoom Antoine van Agtmael. Hij was op zoek naar een verzamelnaam voor een groep heel verschillende landen, die met elkaar gemeen hadden dat ze de ontwikkeling doormaakten op weg naar ontwikkeld land, met een hogere welvaart en een volwassen economie. Sindsdien is de uitdrukking uitgegroeid tot een veelgebruikte term in de beleggingswereld.

Een vaste definitie voor opkomende landen is er niet, aangezien veel instellingen verschillende criteria hanteren. Zuid-Korea heeft bijvoorbeeld een van de grootste aandelenmarkten ter wereld en de bevolking is behoorlijk welvarend. Toch schaart indexsamensteller MSCI Zuid-Korea in de categorie opkomende landen.

Dat gebeurt op basis van beursregels die handelsmogelijkheden voor buitenlandse investeerders aan banden leggen en door de beperkte verhandelbaarheid van de Koreaanse won. Volgens bijna alle andere indexsamenstellers én economische organisaties, is Zuid-Korea een ontwikkeld land.

Over China zijn alle instellingen eensgezind. Geen enkele partij schaart het onder de ontwikkelde landen. China heeft na de Verenigde Staten weliswaar de tweede economie ter wereld, maar in verhouding tot het aantal inwoners is het verschil nog heel groot.

Het welvaartsniveau, aangegeven door het bruto binnenlands product (bbp) per inwoner, ligt ongeveer op $9.000. De drempel voor ontwikkelde landen ligt rond een niveau van $15.000. Zelfs als de Chinese economie in het huidige tempo van circa 6,5% blijft groeien, wordt de grens pas over circa tien jaar gehaald. De kans is echter groot dat het beduidend langer duurt voordat China de status van opkomende markt ontstijgt.

Het groeitempo van China valt namelijk langzaam maar zeker terug. Tussen 2000 en 2010 kwam de groei bijvoorbeeld gemiddeld nog uit op meer dan 10%. De groeivertraging wordt deels veroorzaakt door de toenemende omvang van de Chinese economie. Het is lastiger om een grote economie stevig te laten groeien dan een kleine – net zoals een mammoettanker minder snel vaart maakt dan een speedboot.

China is nog lang geen ontwikkeld land, maar op beleggingsgebied is het hard op weg om een zwaargewicht te worden in de opkomende wereld. Aandelen uit het land vormen inmiddels al een derde van de wereldwijde Emerging Markets Index van MSCI.

Omdat de beurzen voor China nog niet voor iedereen toegankelijk zijn, telt de marktwaarde van bedrijven uit het land slechts voor 20% of minder mee in de berekening van deze index. Als MSCI de komende jaren stapsgewijs bepaalde beperkingen opheft, omdat het land de aandelenmarkt meer openstelt, kan die weging zelfs oplopen tot meer dan 50%.

Als het China op termijn lukt om de sprong te maken van opkomend naar ontwikkeld land, dan is dat overigens geen primeur. In 2010 promoveerde MSCI bijvoorbeeld Israël naar de ontwikkelde wereld. Dichter bij huis gebeurde dat ruim twintig jaar geleden ook al met Portugal. Het kan echter ook andersom. Griekenland werd in november 2013 bijvoorbeeld door MSCI teruggezet van ontwikkeld naar opkomend land. Als je bedenkt hoe groot de verschillen zijn tussen Griekenland en China, wordt snel duidelijk hoe divers en breed de term ‘opkomende landen’ eigenlijk is.